TSUE potwierdza linię orzecznictwa w Polsce

Unieważnienie całej umowy kredytu denominowanego do franka szwajcarskiego jest jedynym poprawnym rozwiązaniem – orzekł dzisiaj (tj. 8.9.2022) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
TSUE rozpatrywało możliwość usunięcia części nieuczciwego warunku umownego i pozostawienia pozostałej, uczciwej części, w mocy. Trybunał w orzeczeniu C-19/20 wskazał, że w wypadku umowy kredytu indeksowanego do franka nie jest możliwe usunięcie nieuczciwej marży banku i pozostawienie kredytu przeliczanego w oparciu o uczciwy kurs średni NBP. Potwierdza to linię polskiego orzecznictwa – sądy juz od kilku miesięcy masowo unieważniają całe umowy kredytowe.
Trybunał, podobnie jak we wcześniejszych sprawach, stwierdził, że nie można w miejsce nieuczciwego postanowienia umownego wprowadzać przepisów dyspozytywnych prawa krajowego o charakterze ogólnym.
Jest jeszcze jedna ważna i pozytywna wiadomość dla frankowiczów: Trybunał opowiedział się za szeroką ochroną konsumencką, stwierdzając, że dopiero wiedza kredytobiorcy o nieuczciwości powoduje rozpoczęcie biegu przedawnienia. Zatem dla pozwu nie ma znaczenia data zawarcia umowy, lecz to, kiedy klient dowiedział się o tym, że może bank pozwać, bo ten zawarł z nim prawnie wadliwą umowę.

Oto komentarz naszej kancelarii:
Dzisiejszy wyrok TSUE w całości wpisuje się w dotychczasowe orzecznictwo Trybunału. Jego treść jest zgodna z oczekiwaniami – TSUE ponownie w całości stanął po stronie konsumentów.
W kwestii przedawnienia TSUE wskazał, że bieg terminu przedawnienia roszczeń konsumenta o zwrot nienależnie pobranych przez Bank kwot nie może rozpocząć się zanim konsument nie dowie się o nieuczciwym charakterze klauzul umownych. Inaczej mówiąc – sądy nie mogą ograniczać zwrotu rat jedynie do rat zapłaconych w okresie ostatnich 10 lat, jeżeli konsument dopiero niedawno dowiedział się o nieuczciwym charakterze wadliwych klauzul umownych i nie miał szansy dochodzić swych praw wcześniej z uwagi na swą nieświadomość.
W kwestii zastępowania nieuczciwej klauzuli indeksacyjnej kursem średnim NBP TSUE po raz kolejny odrzucił taką możliwość. Doprecyzował, że wprowadzenie kursu średniego NBP nie jest tym bardziej możliwe w sytuacji, gdy konsument godzi się na nieważność całej umowy kredytu i wprost sprzeciwia się wprowadzeniu do umowy kursu średniego NBP.
W kwestii wykreślania z nieuczciwej klauzuli umownej tylko tych fragmentów, które przesądzają o jej nieuczciwości, TSUE po raz kolejny wskazał, że zabieg taki nie jest możliwy, jeżeli modyfikacja taka zmieniałaby treść tej klauzuli, wpływając na jej istotę. Odpowiedź na to pytanie ma znaczenie dla niektórych klientów Deutsche Banku, którzy w umowach mieli teoretyczną możliwość spłaty kredytu w walucie CHF „za zgodą Banku”. Wyrok TSUE oznacza więc, że sąd krajowy nie może z klauzuli wykreślać frazy „za zgodą Banku”, tylko musi usunąć z umowy całą klauzulę umowną, co także prowadzi do upadku całej umowy kredytu.